Takipsizlik kararı nedir (CMK 172)

Takipsizlik kararı nedir? Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 172/1 maddesine gore Cumhuriyet savcısınca, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için kafi kuşku oluşturacak kanıt elde edilememesi yada kovuşturma olanağının bulunmaması hallerinde verilen karara takipsizlik kararı (kovuşturmaya yer olmadığı) denir. Takipsizlik tabiri mülga CMUK’ta yer edinen bir ifadedir. Takipsizlik ifadesiyle kastedilen esasen kovuşturmaya yer olmadığı kararıdır.

CMK 172/1 maddesine gore karar, suçtan ziyan olan ile evvelinde ifadesi alınmış olan ya da sorgulanmış olan şüpheliye bildirilir. Takipsizlik sonucuna itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.

Bu kararla soruşturma sonlanmış olur.

CMK 172/2 maddesine gore karar verildikten sonrasında, kamu davasının açılması için kafi kuşku oluşturacak yeni kanıt elde edilmedikçe ve bu mevzuda sulh ceza hâkimliğince bir karar verilmedikçe aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.

Hangi durumlarda takipsizlik kararı verilir

Hangi durumlarda takipsizlik verileceği CMK 171-172 maddelerinde belirlenmiştir.

Savcı hangi durumlarda takipsizlik kararı verir

Savcının takipsizlik kararı verilebileceği durumlar özetle şu şekilde sıralanabilir:

• Kamu davasını açmada takdir yetkisi sebebiyle takipsizlik (CMK 171) ,
• Kamu davasının açılması için:
  • Kafi kuşku oluşturacak kanıt elde edilememesi,
  • Kovuşturma olanağının bulunmaması sebebiyle takipsizlik (CMK 172).

Takipsizlik kararına itiraz (CMK 173)

Takipsizlik sonucuna itiraz edilebilir mi? İtiraz CMK 173/1 maddesinde düzenlenmiştir. Suçtan ziyan olan, takipsizlik sonucuna bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde vazife yapmış olduğu ağır ceza mahkemesinin bulunmuş olduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.

Sulh ceza hakimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görürse bunu açıkça belirterek Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir. Kamu davasının açılması için kafi nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder. İtiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir (CMK 173/3).

Eğer sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye gönderir.

İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için CMK 172/2 madde uygulanır.

Takipsizlik sonucuna itiraz süresi

Takipsizlik sonucuna itiraz süresi ne kadar? İtiraz süresi CMK 173/1 maddesinde düzenlenmiştir. Suçtan ziyan olan, takipsizlik kararının kendisine bildiri edilmiş olduğu tarihten itibaren onbeş (15) gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde vazife yapmış olduğu ağır ceza mahkemesinin bulunmuş olduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.

Takipsizlik sonucuna itiraz dilekçesi nereye verilir

Takipsizlik sonucuna itiraz dilekçesi nereye verilir? İtiraz dilekçesi CMK 173/1 maddesine gore kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde vazife yapmış olduğu ağır ceza mahkemesinin bulunmuş olduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine verilir.

İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek vakalar ve deliller belirtilir.

Takipsizlik kararı üstüne Anayasa Mahkemesine bireysel müracaat

Takipsizlik üstüne Anayasa Mahkemesine bireysel müracaat yapılabilir mi? Anayasa Mahkemesine bireysel müracaat, ulusal hukuktaki müracaat yollarının tüketilmesinden sonrasında gidilebilecek bir hak arama yoludur. Karar kesinleştikten sonrasında AYM’ye bireysel müracaat yapılabilir.

Takipsizlik kararı üstüne Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine müracaat

Takipsizlik üstüne Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine müracaat yapılabilir mi? AYM’ye meydana getirilen bireysel başvurunun negatif neticelenmesi halinde AİHM’e başvurulabilir. Karar kesinleştikten sonrasında AİHM’e müracaat yapılabilir.

CMK 173/3 maddesine gore takipsizlik kararı etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin AİHM’in kesinleşmiş kararıyla tespit edilmesi yada bu karar aleyhine AİHM’e meydana getirilen müracaat hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi üstüne, kararın kesinleşmesinden itibaren üç (3) ay içinde talep edilmesi hâlinde tekrardan soruşturma açılır.