Mirascılıktan Çıkarma (Iskat)

MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA (ISKAT) :

I. Sebepleri
Madde 510- Aşağıdaki durumlarda mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:
1. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,
2. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan
yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.

II. Hükümleri
Madde 511- Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da
açamaz.
Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır.
Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.

Mirasçılıktan çıkarma, miras bırakanın yapacağı bir vasiyetname ile saklı paylı mirasçısını mirasından mahrum etmesidir. Mirasçılıktan çıkarmanın yalnızca (eş, evlat vb) saklı paylı mirasçılar için bir önemi vardır. Saklı payı bulunmayan bir mirasçının mirastan men edilmesine gerek yoktur. Çünkü miras bırakan saklı payı olmayan mirasçıların miras payı hakkında dilediği gibi tasarruf edebilir, miras payını başkasına bağışlayabilir ya da başka bir kişiyi mirasçısı olarak gösterebilir.

Medeni Kanunda sınırlı olarak sayılan saklı paylı mirasçılar şunlardır: Miras bırakanın altsoyu (Çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları), Miras bırakanın anne-babası, Miras bırakanın eşi.

Mirastan ıskat (mahrum bırakma) ölüme bağlı olan bir tasarruftur. Yalnızca vasiyetname şekillerinden biriyle yapılabilir. Mirastan ıskat için miras bırakan kişinin açık bir irade beyanı gereklidir. Vasiyet bırakan kişi, mirasçısını mirastan çıkardığını vasiyetinde açık bir şekilde belirtmek zorundadır. Iskat saklı payın bütününe ilişkin olabildiği gibi bir kısmı üzerinde de olabilmektedir. Mirastan ıskat tasarrufunda, miras bırakan kişinin ıskat sebebini göstermesi gereklidir. Iskat sebebini açık seçik belirtmesi gerekir. Bu durumda somut olaylar bildirilmeli ya da en azından bunlar açıkça gösterilmelidir ki, miras bırakan kişinin bunları göz önünde bulundurmuş olduğu hususunda hiçbir şüphe olmasın.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ ve SONUÇLARI

Madde 528 – Mirasbırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir.
Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder.
Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.

Mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakan ile mirasçı arasında, mirasçının miras hakkından vazgeçmesine ilişkin yapılan sözleşmedir.

Mirasçılar Bakımından Sonuçları

Geçerli bir feragat sözleşmesi yapılmasıyla mirasçının tereke ile olan ilgisi kesilir. Mirasçı tam feragat halinde miras açıldığında artık mirasçı olmayacaktır. Bu durumda mirastan feragat eden mirasçı sanki miras bırakandan önce ölmüş gibi miras dışı kalır.

Mirastan feragat sözleşmesinin mirasçının altsoyunu etkileyip etkilemediği konusunda mirastan feragat sözleşmesinin ivazlı ve ivazsız yapılmış olmasına göre bir ayrıma gidilmektedir. İvazlı feragat sözleşmesinde mirasçı miras hakkından bir menfaat karşılığında vazgeçmektedir. İvazsız feragat sözleşmesinde ise mirasçının miras hakkından vazgeçmesinde hiçbir menfaati bulunmamaktadır.

İvazsız feragat sözleşmesinde, sözleşmede aksi öngörülmemişse feragatten feragat edenin altsoyu etkilenmez. Feragat edenin hissesi altsoyuna geçer. Taraflar sözleşmede feragatin altsoyu da kapsayacağını kararlaştırabilirler.

İvazlı feragat sözleşmesinde feragat altsoy için de hüküm ve sonuç doğurur. Feragat ile birlikte altsoy da miras dışı kalır. Ancak bunun da sözleşmede aksi kararlaştırılabilir.

Mirastan feragat sözleşmesi belirli bir kişi lehine yapılmışsa ve bu kişinin mirasçı olmasına engel teşkil edecek bir sebep ortaya çıkarsa feragat hükümden düşer.

Mirastan feragat belirli bir kişi lehine yapılmamışsa en yakın ortak kökün altsoyu lehine yapılmış sayılır. Bunların herhangi bir sebeple mirasçı olamaması halinde feragat yine hükümden düşer.

Tereke Alacaklıları Bakımından Sonuçları

Feragat eden kişi miras bırakanın alacaklılarına karşı ivazlı feragatten sorumludur. İvazsız feragatte sorumluluk gündeme gelmez.

Mirasın açılması anında tereke, borçları karşılamıyorsa ve borçlar mirasçılar tarafından da ödenmiyorsa, feragat eden ve mirasçıları, alacaklılara karşı feragat için miras bırakanın ölümünden önceki 5 yıl içinde miras bırakandan almış oldukları karşılıktan, mirasın açılması anındaki zenginleşmeleri tutarında sorumludurlar.

İVAZLI MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ :

Miras bırakan (Muris) ;
“Sahibi olduğum konutun, tapusunu ve konutun bütün değerlerini mirasçı kızım\oğlum …….‘a, …………….TL. nakit olarak ödemesini gerçekleştirdim. Beraberinde kızım\oğlum, benden intikal olan mirastan feragat edecektir. Benden gelen mirasın hakkını talep olarak etmeyecektir.”

Mirasçı (Varis) :

“Babam/annem’in belirttiği sözleri kabul ediyorum. Kendisinden ……….TL. nakit aldım. Konuttan gelen bu değerden mirasçı olarak feragat ediyorum. Bu mirastan gelen hiçbir talebi, kendi beyanımda kabul etmeyeceğim.”