Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır, tutuklamaya itiraz usulü

Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır? Tutuklama sonucuna soruşturma ve kovuşturma aşamasında olmak suretiyle iki aşamada itiraz edilebilir. Soruşturma aşaması iddianamenin düzenlenmesinden önceki aşamadır. Kovuşturma aşaması ise iddianamenin düzenlenmesi ile başlamış olan aşamadır.

Tutukluluğa itiraz hangi aşamada yapılabilir?

Her iki aşamada da tutukluluk sonucuna yada tutukluluğun devamı kararlarına itiraz etmek mümkündür.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 108. maddesi gereğince soruşturma aşamasında şüphelinin cezaevinde bulunmuş olduğu süre içinde ve en geç otuz gün aralıklarla tutukluluğun devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimince araştırma yapılır.

Şüphelinin cezaevinde bulunmuş olduğu süre içinde ve en geç otuz gün aralıklarla tutukluluğun devamının gerekip gerekmeyeceği hususunda, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimince araştırma yapılır.

Tutukluluk durumunun incelenmesi şüpheli tarafınca da talep edilebilir.

Egemen ya da mahkeme, sanığın tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeyeceğine her oturumda ya da koşullar gerektirdiğinde oturumlar içinde resen karar verir.

CMK’nın 101. maddesine gore soruşturma evresinde şüphelinin tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimince karar verilir. Kovuşturma evresinde ise sanığın tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üzerine ya da resen mahkemece karar verilebilir. Bu istemlerde yada kararlarda kesinlikle gerekçe gösterilmeli ve adli denetim uygulamasının yetersiz kalacağını gösteren hukuki ve fiili nedenlere yer verilmesi gerekir.

CMK’nın 101. maddesine gore tutuklamaya, tutuklamanın devamına ilişkin kararlarda;

a) Güçlü suç şüphesini,

b) Tutuklama sebeplerinin varlığını,

c) Tutuklama tedbirinin ölçülü bulunduğunu,

gösteren kanıtlar somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça gösterilmelidir.

Tutukluluğa itiraz süresi

Tutukluluğa itiraz süresi ne kadar?

CMK’nın 104. maddesine gore soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her adımında şüpheli ya da sanık salıverilmeyi talep edebilir. Şüpheli ya da sanığın tutukluluk hâlinin devamına ya da salıverilmesine başat ya da mahkemece karar verilir. Ret sonucuna itiraz edilmesi mümkündür.

Tutuklama kararına itiraz CMK’nın 268. maddesinde düzenlenmiştir. Egemen ya da mahkeme sonucuna karşı itiraz, kanunun ilaveten yargı koymadığı hâllerde ilgililerin sonucu öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde sonucu veren mercie verilebilecek bir dilekçe ile yapılır.

CMK’nın 268. maddesine gore sonucuna itiraz edilen başat ya da mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir. İtiraz yerinde görülmediği taktirde en oldukca üç gün içinde, itirazı araştırmaya yetki sahibi olan mercie gönderir.

Tutuklama kararına itiraz nereye yapılır

Tutuklamaya itirazın nereye yapılacağı, tutuklamaya itirazı incelemekle görevli olan mahkemeler/merciler CMK’nın 268. maddesinde belirtilmiştir. Tutuklama kararını itirazı incelemekle görevli mahkemeler/merciler şunlardır:

a) Sulh ceza hâkimliği kararlarına oluşturulan itirazların incelenmesi, o yerde ansızın oldukca sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik amacıyla bir numaralı hâkimliğe; … ağır ceza mahkemesinin bulunmuş olduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği var ise, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunmuş olduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.

b) İtiraz üzerine ilk kere sulh ceza hâkimliği doğrulusunda verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi halinde da (a) bendindeki usul uygulanır. Sadece, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez.

c) Asliye ceza mahkemesi hâkimi doğrulusunda verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı doğrulusunda verilen kararlar ile ilgili itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin ansızın oldukca dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire amacıyla birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi var ise, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.

d) Naip başat kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına, istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde emare edilen temellara gore bulundukları yerdeki mahkeme başkanı ya da mahkemeye aittir.

e) Bölge adalet sarayı mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin temel mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara oluşturulan itirazlarda; üyenin kararını vazifeli bulunmuş olduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz konusu ise birinci ceza dairesi inceler.

CMK’nın 271. maddesine gore Kanunda yazılı olan hâller gizli saklı kalmak suretiyle, itiraz ile ilgili duruşma yapılmaksızın karar verilir. Tutukluluğa itiraz yerinde görülürse itirazı inceleyen merci, itiraz konusu ile ilgili da karar verir. Karar ihtimaller içinde olan en kısa vakitte verilir. Merciin, itiraz üzerine verilen kararları kesindir.

Tutukluluğa itiraz nasıl yapılır, tutuklamaya itiraz mevzusunda dikkat edilmesi gerekenler nedir, tutuklama sonucuna itiraz dilekçesi nereye verilmelidir.